تولید کود ازت که در واقع همان کود حاوی نیتروژن است. کود ازته همان کود اوره است. از سایر کودهای ازته میتوان به سری نیتراتها مانند نیترات آمونیوم اشاره کرد. از دیگر کودهای نیتروژن دار کود سولفات آمونیوم می باشد.
کودهای ازته برای تامین نیتروژن در گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند. این کودها در نوع جامد و مایع تولید و عرضه می شوند.
بهترین کود ازته
کود ازته منبع تامین نیتروژن در خاک می باشد. این کود در بعضی کشورها بصورت مستقیم به خاک تزریق می گردد. در ایران از آن برای تولید کودهای نیتروژن دار استفاده می شود. تولید کود ازته توسط پالایشگاهها انجام می پذیرد. از آن در تولید کودهای نیتراته مانند نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم، نیترات پتاسیم و سولفات آمونیوم استفاده می شود.
بهترین و پرمصرف ترین کود ازته کود اوره 46% می باشد. این کود همان کود سفید است. کود اوره در گریدهای گرانول و کریستال یا شکری تولید می شود. این کود ارزانترین کود حاوی نیتروژن می باشد. انحلال پذیری بالا و اسید زا نبودن از دیگر مزایای این کود می باشد.
تولید کود ازت
نیتروژن یکی از فرآوانترین گازهای طبیعی است. برخلاف فسفر و پتاسیم بصورت معدنی و جود ندارد. نیتروژن در ترکیبات آلی به وفور یافت می شود. تولید کود ازت طی فرآیند واکنشی «هابر-بوش» تولید می گردد. به عبارتی نیتروژن و هیدروژن تحت فشار و دمای بالا در مجاورت کاتالیزور مناسب به آمونیاک 82 درصد نیتروژن تبدیل می شوند.
برخی کشورها پس از تولید کود ازت 82 درصدی آن را مستقیماً به خاک تزریق می کنند. اما در کشورهایی مانند ایران آن را به کودهایی نظیر اوره تبدیل کرده و سپس در کشاورزی استفاده می کنند.
از اکسیداسیون تولید کود ازت کود اوره با 46% نیتروژن حاصل می گردد. از ترکیب آن با اسید سولفوریک سولفات آمونیوم تولید می شود. سولفات آمونیوم بدلیل خاصیت اسیدی که دارد برای خاکهای قلیایی ایران بسیار مناسب است.
انواع کودهای ازته
همانطور که قبلاً گفته شد تولید کود ازت از واکنش هابر-بوش حاصل میگردد. در این روش میزان نیتروژن حاصله 82 درصد می باشد. این کود پایه تولید کودهای حاوی نیتروژن است. برخی ازاین کوده ها عبارت اند از:
- کود اوره
- سولفات آمونیوم
- فسفات آمونیوم
- نیترات آمونیوم
- نیترات کلسیم
- نیترات پتاسیم
- کود اوره با پوشش گوگردی
هر کدام از این کودها دارای خواص و موارد مصرف خود را دارد. با توجه به اینکه نیتروژن، فسفر و پتاسیم جزء عناصر پرمصرف گیاهان محسوب می شوند لذا ترکیب نیتروژن با سایر عناصر موجب پائین آمدن هزینه کشت می شود.
ازت موجب فعال شدن آنزیم های پروتئین ساز گیاهان می شود. و متابولیسم گیاهان را کنترل و مدیریت می کند. بنابراین موجب ساخت و تامین پروتئین مورد نیاز جهت رشد گیاه می شود.
کود اوره
کود اوره یکی از ارزانترین کودهای کشاورزی است. این کود حاوی 46% نیتروژن بوده و منبع تامین نیتروژن برای گیاه می باشد. خاصیت قلیایی این کود برای زمینهای قلیایی که اغلب زمینهای کشاورزی ایران را تشکیل می دهد مناسب نمی باشد.
این کود انحلال پذیری بالایی دارد و مدت زمانی کمی را در خاک می ماند. به همین دلیل برای کشت های زود بازده مانند صیفی جات مناسب است. اما برای کشتهای بلند مدت توصیه نمی شود.
کود سولفات آمونیوم
سولفات آمونیوم شکل دیگری از کود ازته می باشد. این کود علاوه بر نیتروژن مقدار قابل توجهی گوگرد دارد. در واقع علاوه بر نیتروژن نیاز گیاه به گوگرد را نیز تامین می نماید. کود سولفات آمونیوم حاصل فرآیند آمونیاک و اسید سولفوریک بوده و خاصیت اسیدی دارد. این خاصیت موجب میشود تا در خاکهای قلیایی موثر تر عمل کند.
خاکهای قلیایی که اغلب خاکهای ایران را شامل میشود باردهی را کم میکند. سولفات آمونیوم مناسب ترین کود برای زمینهای قلیایی می باشد. این کود 21% نیتروژن و 24 % گوگرد دارد. به دو صورت گرانول و کریستال تولید می شود.
کود نیترات آمونیوم
یکی دیگر از کودهای ازته نیترات آمونیوم می باشد. نیترات آمونیم دارای 33 % ازت بوده و از ترکیب آمونیاک و اسید نیتریک حاصل می گردد. همچنین فاقد رنگ و بو بوده و خاصیت اسیدی ندارد. این کود عملکرد سریعی در خاک داشته و به سرعت شسته شده و از دسترس گیاه خارج می شود. کود نیترات آمونیوم مناسب ترین کود برای تولید چغندر می باشد.
از معایب این کود اشتعال پذیری بالا است. واکنش پذیری بالای این کود موجب می گردد مواد ضد انعاقادی به آن اضافه شود.و هزینه تولید آن بالا رود. این کود موجب مسموم شدن آبهای زیر زمینی میگردد. لذا مصرف آن باید تحت کنترل باشد.
نقش ازت در گیاهان
نیتروژن یا ازت در ساختار شدن نوکلئوپروتئین هایی مانند DNA و RNA نقش اساسی ایفا میکند. همچنین نیتروژن در ساختمان آدنیلات های حامل انرژی مانند ADP، AMPو ATP موجود است. کود نیتروژنه به شکل یون آمونیوم و نیترات قابل جذب برای گیاه می باشد. این یونها دارای بار منفی هستند و جذب کلوئیدهای خاک نمی شوند. کودهای ازته ارزش حیاتی برای گیاهان دارد. محصولات کشاورزی بدون کود ازت هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی نقصان شدیدی خواهد داشت.
کمبود ازت در گیاهان بسیار گزارش شده است. و جهت تامین این کمبود نیاز به استفاده از کود کشاورزی دارای ازت می باشد. درواقع ازت نقش اصلی را در رشد اولیه گیاه ایفا می کند. و از پیر شدن و زرد شدن و ریزش بیش از حد برگ های درختان جلوگیری می کند.
مواد آلی یکی از منابع تامین ازت جهت رشد بهینه گیاهان می باشد. این مواد قدرت تجزیه خوبی دارند. و جذب ازت را برای گیاهان تسریع می دهند.
کمبود ازت موجب عدم ساخت کلروفیل در گیاهان می شود. و سبزینگی گیاهان و رشد آن ها را دچار آسیب می کند.
ازت در رشد اعضای درختان همچون ریشه و شاخه ی آن ها نیز موثر است. و شاخه درختان را مقاوم می کند. و از آن ها در برابر شکنندگی و آسیب محافظت می کند. ازت همچنین مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماریهای قارچی افزایش می دهد.
توصیه می شود که برای مقابله با آفات و بیماری های گیاهان ابتدا گیاه را از لحاظ تغذیه ای تقویت نموده تا موجب دفع آفات شود. این کار هزینه های مراقبتی را به شدت کاهش می دهد.
Originally posted 2022-11-27 05:38:59.
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.